نارسایی قلبی وضعیتی است که در آن قلب نمی تواند خون لازم را برای نیازهای متابولیک بدن تامین کند؛ در واقع قلب نمی تواند خون را به خوبی به اعضا برساند. شایع ترین علل نارسایی قلب، به حفره چپ قلب اختصاص دارد.

 

شایع‌ترین علت نارسایى قلبى تنگ شدن عروق قلب است. وقتی که رگ تنگ می‌شود، به تدریج آن قسمت از عضله قلب که با آن رگ خون‌رسانی می‌شده، از بین می‌رود (سکته قلبی)، در نتیجه قلب قدرت انقباضی طبیعی‌اش را از دست می‌دهد و نارسا می‌شود.

ما قدرت انقباضی قلب را با معیارهای مختلفی می‌سنجیم. این قدرت که بازدهی قلب است، باید در حدود ۵۵ تا ۶۵ درصد باشد. فاکتور بازدهی یا LVEF به هر دلیلی که عضله قلب نقص پیدا کند، کاهش می‌یابد. یکی از این عوامل که باعث کاهش درصد بازدهی قلب می‌شود، تنگی عروق است. اما چرا عروق تنگ می‌شوند؟

چند علت مهم عبارت هستند از:

– فشار خون بالا: با رژیم غذایی و داروها سعی می‌کنیم آن را متعادل کنیم تا رگ‌ها تنگ نشوند و سکته‌های قلبی و مغزی اتفاق نیفتند.

– اختلال در چربی‌های خون

– دخانیات: مصرف دخانیات به هر شکل، هر نوع و هر مقدار باعث گرفتگی عروق می‌شود.

-بیمارى قند خون

ایکی دیگر از علل نارسایی قلبی، بیماری دریچه‌های قلب است. تنگی دریچه‌های میترال یا آئورت باعث می‌شود حتی با وجود سلامت عضلات قلب پمپاژ خون به راحتی صورت نگیرد. نارسایی دریچه‌های قلب نیز باعث پس زدن خون شده و درصدی از پمپاژ خون به هدر می‌رود.  بیماری‌های مادرزادی قلب از علل اصلی آسیب دریچه‌ها هستند. این کودکان از ابتدای تولد دچار علایم نارسایی قلب هستند.

 

گاهی نیز قلب در سنین بزرگسالی به دلایل مختلف دچار خرابی دریچه‌ها شده و نارسایی قلبی ایجاد می‌شود. از مهم‌ترین علل آسیب دریچه‌ها در سنین نوجوانی و جوانی رماتیسم قلبی است. این بیماری عمدتا دریچه میترال را که بین دهلیز و بطن چپ قرار گرفته است دچار آسیب می‌سازد. تنگی دریچه میترال مانع ورود خون به بطن چپ و نارسایی قلبی می‌شود.

 

نارسایی دریچه میترال نیز ممکن است بر اثر رماتیسم قلبی ایجاد شود ولی مهم‌ترین دلیل ایجاد نارسایی میترال، انفارکتوس قلبی است. نارسایی دریچه میترال موجب برگشت خون به داخل ریه‌ها و علایم نارسایی قلبی می‌شود.از دیگر علل مهم نارسایی قلبی فشار خون طولانی مدت است.

 

فشار خون باعث ایجاد مانع سر راه پمپاژ قلب به داخل سیستم گردش خون می‌شود. برای غلبه بر این فشار عضلات بطن چپ ضخیم شده و پس از مدتی فضای حفره بطن چپ را پر می‌کند و به این ترتیب پر شدن بطن دچار اشکال شده و عملکرد قلب تضعیف می‌شود.  برای تشخیص نارسایی قلب راه‌های متعددی وجود دارد که بهترین راه اکوکاردیوگرافی است.

 

نارسایی قلبی به آهستگی بروز می کند. ممکن است در شخصی بروز کند ولی نشانه ویا عالئمی از بیماری وجود نداشته باشد. بعضی نشانه هایی که ممکن است بروز کند عبارتند از:

– ورم پا، ساعد و ران، مچ پا

-مشکلات تنفسی هنگامیکه تخت می خوابید

-رگ های بزرگ در گردن

– پوست سرد، عرق کرده

– ضربان سریع قلب

– اغلب احساس بی قراری کردن

– سر در گمی

-اغلب اوقات احساس خستگی کردن

-احساس ضعف

– سرفه

– تنگی نفس

-ادرار مکرر

-وزن کسب کردن

-درد در ناحیه سینه

 

بهترین راه تشخیص آن اکوکاردیوگرافی است.

 

نارسایی قلبی در صورت درمان نشدن بدتر می ‌شود. بسیار مهم است که آنچه پزشکتان می‌ گوید، انجام دهید.

چه چیزی ممکن است رخ دهد؟

• قلب خون کافی را پمپ نمی ‌کند.
• خون به سیاهرگ‌ها بر می ‌گردد.
• مایعات بدن افزایش می‌ یابد و به تورم پاها منجر می ‌شود که ” ادم ” نامیده می‌ شود.
• مایعات در بدن تجمع پیدا می ‌کنند.
• مایعات در ریه افزایش می ‌یابند که به آن ” احتقان ریوی ” گفته می‌ شود.
• بدن، خون، غذا و اکسیژن را دریافت نمی ‌کند.
• تنگی نفس به ویژه زمان دراز کشیدن
• تورم پاها به خصوص مچ و ساق پا
• کاهش هوشیاری یا ناتوانی در تفکر صحیح
• خستگی و احساس بی‌حالی
• افزایش وزن به ‌دلیل احتباس مایعات

 

درمان

• استراحت
• مصرف کمتر نمک و غذاهای شور

برطرف کردن علل ایجاد کننده مثل درمان تنگى رگ ها یا فشار خون

• پزشک ممکن است برای تقویت قلب شما داروهایی تجویز کند و یا برای دفع آب اضافی به شما “قرص‌های دفع آب یا مدر” را بدهد.

 

در صورتی که هر یک از حالات زیر رخ داد، سریع با پزشک خود تماس بگیرید:

• ۱۳۵۰گرم یا بیشتر در طول یک روز وزن اضافه کرده‌اید.
• اگر پاها، مچ پا یا سایر بخش‌های بدن شما ورم کرده‌اند.
• دچار تنگی نفس شده‌اید.
• احساس مى کنید توانایى بدنى شما نسبت به هفته گذشته کاهش یافته است
• دچار تب شده‌اید.
• دچار درد قفسه سینه شده‌اید.

 

• بازتوانی قلب چیست؟

بازتوانی قلب یک برنامه درمانی برای بیماران قلبی است. هدف از آن، محدود کردن آسیب های وارد شده به قلب و بهبود کیفیت زندگی است. بازتوانی قلبی یکی از اقداماتی است که برای بهبود وضعیت حرکتی بیمار صورت می گیرد. بازتوانی قلب به بیماران قلبی کمک می کند تا بعد از حمله قلبی، جراحی قلب یا اقدامات پزشکی که برای بازکردن عروق بسته انجام می شود، احساس بهتری داشته باشند، همچنین برای افرادی که دچار نارسایی قلبی، تعویض دریچه قلب یا انسداد عروق خونی دست یا پا هستند، بسیار کمک کننده است. بازتوانی قلب قادر است تغذیه بیمار را بهبود ببخشد و علائم بیماری را کاهش دهد و مدت زمان بستری شدن در بیمارستان را بسیار کم کند. همچنین در بازتوانی، از طریق دستگاه ویژه گردش خون در عضلات قلب، رگ سازی و خون​رسانی تسریع می شود و قلب بهتر کار می کند.