دریچه میترال بین دو حفره قلب قرار گرفته است این دریچه دارای دو لت می باشد، در حین انقباض دهلیز چپ دریچه باز و خون از دهلیز چپ وارد بطن چپ میشود ولی در حین انقباض بطن چپ دریچه بسته می شده ، مانع ورود خون به دهلیز چپ می گردد. پس تنگی میترال ، انسداد ورودی جریان خون از دهلیز چپ به بطن چپ است . معمولا در تنگی میترال لتهای دریچه میترال ضخیم شده و محل های ارتباطی لتها ، بهم متصل می شوند . تنگی میترال یکی از علت های مهم نارسایی قلب در ایران است.

علل تنگی میترال

علت اصلی تنگی دریچه میترال تب روماتیسمی است: تب روماتیسمی پس از ۲ یا ۳ هفته بعد از گلو درد چرکی به صورت درد مفاصل شروع می شود. بدن برای مقابله با این بیماری ماده ای ترشح می کند، در بعضی افراد این ماده به قسمتهای مختلف بدن بویژه دریچه میترال حمله کرده و باعث ایجاد التهاب در آن شده و در نهایت سوراخ دریچه ی میترال تنگ شده و در دراز مدت این بیماری به صورت تنگی دریچه میترال بروز می‌کند و به طور پیش رونده جریان خون به داخل بطن مسدود می گردد.ولی گاهی دریچه میترال در اثر این بیماری گشاد و نارسا می‌شود. درمان به موقع گلو دردهای چرکی در پیشگیری از تنگی دریچه‌ی میترال بسیار موثر است.

سایرر علل که کمتر دیده می شوند شامل:

 رسوب کلسیم و آهکی شدن دریچه ( که گاهی در سالمندان ایجاد میشود)

 بیماری های مادرزادی قلب

 آندوکاردیت یا عفونت دریچه

 سارکوئیدهای بدخیم ، RF ، موکوپلی سارکوئیدوز ، نقرس، بیماری ویپل ، کلسیفیکاسیون گسترده حلقوی

ارث در بروز این بیماری نقش چندانی ندارد، ولی ممکن است در خانواده های پر جمعیت بیشتر دیده شود.

تنگی دریچه‌ میترال قلب در زنان شایع‌تر بوده و معمولا در سن بین ۴ تا ۱۴ سالگی ایجاد می‌شود ولی سن شروع علائم بیماری تنگی دریچه‌ میترال معمولا” بین دهه ۳ و ۴ زندگی است.

در بیشتر افراد MS یک بیماری پیشرونده است.. بیماران جوان تر سیر خوش خیم تری را نسبت به هم گروهان مسن تر خود طی می کنند. معمولا یک دوره طولانی قبل از شروع تنگی نفس طی می شود..

دو عارضه مهم بیماری عبارتند از:

۱- ایجاد لخته در داخل دهلیز چپ بزرگ: این لخته ها می توانند آمبولی ایجاد می کنند . یعنی در رگها حرکت کرده و در رگهای مغز یا اندام گیر کرده موجب سکته مغزی یا سیاه شدن اندام شوند.

۲- عارضه قابل توجه دیگر ایجاد نامنظمی ضربان قلب که در حدود ۴۰% از بیماران اتفاق می افتد .

بطور معمول علایم در سن ۲۰ تا ۵۰ سالگی( حدود ۲۰-۱۰ سال پس از تب روماتیسمی) شروع می شود که شامل:

اولین علامت تنگی میترال اغلب به صورت تنگی نفس در هنگام فعالیت باست. تپش قلب نیز شایع است. گاهی درد سینه ( آنژین صدری) رخ میدهد. بیماران مبتلا به تنگی میترال بتدریج دچار سرفه در وضیت خوابیده ( سرفه شبانه ) ، خستگی پیش رونده فعالیتی به دلیل کاهش برون ده قلب می شوند. آنها ممکن است دارای خلط خونی (هموپتزی ) ،سرفه و عفونت های مکرر تنفسی شوند . گاهی سکته مغزی می تواند اولین علامت MS باشد

بررسی و یافته های تشخیصی:

گاهی اوقات این بیماری با گوش کردن به صدای قلب قابل تشخیص است ولی برای تعیین شدت بیماری اکوکاردیوگرافی بسیار کمک می کند.

مراقبت و درمان:

در نوع خفیف این بیماری نیازی به دارودرمانی وجود ندارد ولی اگرسابقه تب روماتیسمی وجود داشته باشد ازآنتی بیوتیکهایی نظیر پنی سیلین جهت پیش گیرنده ای ازعود بیماری و تشدید نقص دریچه ای استفاده می کنیم. .

ولی در نوع شدید بیماری گرچه دارودرمانی نمیتواند تنگی دریچه میترال را تصحیح کند ولی سبب رفع علایم یا پیشگیری از مشکلات شود

 در شرایط خاص مثل برخی اقدامات دندانپزشکی یا جراحی داخل شکمی، آنتی بیوتیک درمانی برای پیشگیری از عفونت دریچه (آندوکاردیت) تجویز می شوند.

در صورت کافی نبودن درمان طبی و امکان انجام ، بازکردن دریچه بدون جراحی با بالون (بالن والوپلاستی= PTMC) علایم را تا حدزیادی تخفیف داده و تنگی دریچه را بهبود می بخشد.

در صورت عدم امکان انجام درمان از طریق بالون اقدام جراحی ترمیمی دریچه فعلی و یا جراحی تعویض دریچه با دریچه بافتی (خوکی یا گاوی) و یا دریچه فلزی اقدام درمانی بعدی است .