مصرف سیگار، قابل پیشگیرى ترین عامل مرگ و میر است. به غیر از سرطان ریه  با سرطانهای دیگر مثل سرطان مری، حنجره، کلیه، پانکراس (لوزالمعده) و دهانه رحم ارتباط دارد. استعمال سیگار  هم چنین موجب بیماریهای مزمن ریه ، بیماری قلبی و در مادر باردار موجب زایمان زودرس، وزن کم نوزاد هنگام تولد مى شود.پس از ترک سیگار ،تقریباً بلافاصله، گردش خون شخص شروع به بهبود میکند وسطح مونو اکسید کربن در خون کم مى شود. (مونو اکسید کربن گازی بیرنگ و بی بو است که در دود سیگار یافت میشود و سبب کاهش توانایی خون در حمل اکسیژن می شود.) تعداد نبض و فشار خون شخص سیگاری به طور غیر طبیعی بالاست، که پس از ترک سیگار شروع به برگشت به حد طبیعی میکند. بلافاصله چند روز پس از ترک، احساس شخص از مزه و بو برمیگردد و نفس کشیدن برای شخص راحتتر میگردد.

افرادی که استعمال سیگار را ترک میکنند نسبت به افرادی که به کشیدن سیگار ادامه میدهند زندگی طولانیتری دارند. بعد از ۱۵- ۱۰ سال در این افراد خطر مرگ زودرس ناشی از سیگار مثل افرادی میشود که هرگز سیگار نکشیده اند. حدود ۱۰ سال پس از ترک سیگار خطر مرگ ناشی از سرطان ۵۰- ۳۰ درصد کمتر از کسانی است که به کشیدن سیگار ادامه میدهند. زنانی که استعمال سیگار را قبل از شروع بارداری ترک میکنند یا کسانی که در سه ماهه اول بارداری سیگار را ترک میکنند خطر تولد نوزاد با وزن کم و دیگر خطرات مرتبط با استعمال سیگار در بارداری در آنها کم میشود. ترک سیگار همچنین خطر سایر بیماریهای مرتبط با استعمال سیگار را کاهش میدهد مثل بیماریهای قلبی و بیماریهای مزمن ریه. همچنین فواید زیادی در ترک سیگار برای افرادی که بیمار هستند یا افرادی که مبتلا به سرطان هستند وجود دارد. ترک سیگار خطر ابتلا به عفونتها را کاهش میدهد، مثل ذات الریه که سبب مرگ در بیمارانی میشود که همزمان مبتلا به سایر بیماری ها هستند. در افراد با ترک سیگار خطر ابتلا و مرگ ناشی از سرطان ریه و همچنین خطر ابتلا به سایر سرطانها کاهش مییابد. احتمال مرگ زودرس و شانس ابتلا به سرطان که به علت سیگار ایجاد میشود به تعداد سالهای استعمال سیگار، تعداد پاکتهای مصرفی در روز، سن شروع استعمال سیگار، وجود یا عدم وجود بیماری در زمان ترک سیگار بستگی دارد.

در هر سنی ترک سیگار در زن و مرد سودمند است. ممکن است افراد مسن تر تمام مزایای ترک سیگار را دریافت نکنند.  در افراد مسن که استعمال سیگار را کنار گذاشته اند خطر مرگ ناشی از بیماریهای کرونر قلب و سرطان ریه کاهش می یابد. همچنین مزایای زودرس (مثل بهبود خونرسانی، افزایش انرژی و ظرفیت تنفسی) دلایل خوبی برای افراد مسنی است که سیگار را ترک کرده اند.

افرادی که سیگار را ترک کنند در کوتاه مدت معمولاً دچار اضطراب، تحریک پذیری، گرسنگی، خستگی مفرط، اختلال در خوابیدن و اختلال در تمرکز میشوند. خیلی از استعمال کنندگان پس از ترک سیگار به وزنشان اضافه میشود که معمولاً کمتر از۵.۵ کیلوگرم میباشد، این تغییرات بتدریج ناپدید میشوند.

درمان جایگزینی با نیکوتین

نیکوتین دارویی است که در سیگار و انواع دیگر تنباکو یافت میشود و سبب اعتیاد میگردد. محصولات نیکوتین در دوزهای کم و ثابت نیکوتین در بدن منجر به از بین بردن نشانه های ناشی از ترک میشوند. این نشانه ها اغلب در افرادی که سعی در ترک سیگار دارند احساس میشود. این فرآورده ها در چهار فرم وجود دارند (برچسبها، آدامس، اسپری بینی و استنشاقی) که به نظر میرسد موثر باشند.

برچسب نیکوتینی :

این فرآورده بدون نسخه در دسترس است و یک میزان ثابتی از نیکوتین از طریق پوست عبور میدهد. برچسبهای نیکوتینی برای درمان ترک سیگار در قدرتهای متفاوتی مثلاً برای ترک ۸ هفته ای وجود دارند. در درمانهای پیشرفته دوزهای نیکوتین به تدریج پایین آورده میشود. برچسب های نیکوتین معمولاً برای افراد با مشکلات پوستی یا آلرژیک گزینه مناسبی نیستند.

آدامس نیکوتینی :

این محصول در داروخانه ها در دسترس می باشد (۲ میلی گرم و ۴ میلی گرم). جویدن آدامس نیکوتینی سبب رهایی نیکوتین در جریان خون از طریق مخاط میشود. آدامس نیکوتینی برای افرادی که بیماریهای مفصل، فک تحتانی و فوقانی یا دیگر مشکلات دندانپزشکی دارند مناسب نمیباشند.

اسپری بینی نیکوتینی :

این دارو حتماُ باید توسط پزشک تجویز شود. اسپری بینی دارای پمپی حاوی نیکوتین میباشد که استعمال کنندگان تنباکو میتوانند آن را استنشاق کنند، زمانی که به کشیدن سیگار ترغیب میشوند مناسب میباشد. در افراد جوان، افراد با مشکلات سینوسها و بینی و آسم توصیه نمیشود.

نیکوتین استنشاقی :

این محصول فقط با نسخه پزشک در دسترس قرار می گیرد.

اگر چه استنشاقی نام گرفته است ولی مثل سیگار به ریه ها نمیرسد. اکثر نیکوتین فقط به دهان و گلو میرسد و توسط غشاء مخاطی جذب میشود. عارضه جانبی آن اکثراً تحریک دهان و گلو و ایجاد سرفه است. هر کسی با بیمارهای تنفسی مثل آسم باید با احتیاط مصرف کند.

بوپروپیون- یک داروی ضد افسردگی است که با تجویز پزشک در اختیار قرار میگیرد. در سال ۱۹۹۷ توسط FDA تائید شده است. این دارو به منظور درمان اعتیاد به نیکوتین مصرف میشود. این دارو میتواند سبب کاهش نشانه های ناشی از ترک سیگار و کاهش میل به سیگار میشود. بعضی از عوارض بو پروپیون شامل دهان خشک، اختلال در خواب رفتن، سرگیجه و راشهای پوستی است. افرادی که سابقه تشنج دارند یا به اشتهایی عصبی یا پرخوری عصبی دارند یا دیگر بیماریها که با بوپیروپیون تداخل ایجاد میکند، نباید مصرف شود.

در خیلی از سیگاریها ترک سیگار سخت است. آنها معمولاً قبل از ترک کامل سیگار چندین بار سعی در ترک داشته اند. همچنین احتمال عود در چند هفته یا ماه اول بعد از ترک وجود دارد. افرادی که به مدت سه ماه سیگار را ترک کنند راحت تر مى توانند بقیه زندگیشان را بدون سیگار سپری کنند.